İdari ve Sosyal Durum

Aliağa, idari teşkilatlanma açısından 1937 yılında bucak statüsüne kavuşmuş, 1952 yılında belediye teşkilatı kurulmuş ve 14 Ocak 1982 tarihli 2585 sayılı Kanun ile ilçe statüsüne yükselmiştir. İlçeyi kuran bu kanun, 21 Ocak 1982 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Aliağa; Atatürk, Yeni, Örnekkent, Yalı, Kültür, Kurtuluş, Siteler ve Kazım Dirik olmak üzere sekiz mahalleden oluşurken, ilçeye bağlı iki belde ve 19 köy bulunmaktadır. Büyükşehir Yasası'nın yürürlüğe girmesiyle birlikte belde ve köylerin tamamı mahalle statüsüne dönüşmüştür.

2585 sayılı Kanun ile Aliağa’ya; Menemen Merkez Bucağı’ndan üç köy, Foça’ya bağlı Yeni Foça beldesinden iki köy ve Bergama’nın Zeytindağ beldesinden altı köy bağlanmıştır. 29 Aralık 1994 tarihli İl İdare Kurulu kararıyla Şehitkemal Köyü’nden Yukarı Şehitkemal ayrılarak ayrı bir yerleşim birimi oluşturulmuştur.

2004 yılında 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamında Aliağa, İçişleri Bakanlığı’nın 03.08.2004 tarihli genelgesi doğrultusunda İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içine alınmıştır. Mart 2008’de yürürlüğe giren düzenlemeyle Büyükşehir sınırları içindeki ilk kademe belediyelerinin tüzel kişilikleri sona ermiş; bu kapsama giren Helvacı Belediyesi de kapatılmıştır.

Aliağa Belediyesi

1952 yılında kurulan belediye teşkilatı, 1982’ye kadar belde belediyesi statüsünde hizmet vermiş; 14 Ocak 1982’de alınan Bakanlar Kurulu kararıyla ilçe belediyesi statüsüne geçmiştir. Aliağa Belediyesi, sanayileşmeyle hızla büyüyen ve genişleyen ilçeye hizmet sunmaya devam etmektedir.

Helvacı

Aliağa’ya bağlı en büyük yerleşimlerden biri olan Helvacı, 1966 yılında belediye teşkilatına kavuşarak bucak statüsüne yükselmiştir. 1982’de Aliağa’nın ilçe olmasıyla birlikte Menemen’den ayrılarak Aliağa’ya bağlanmıştır. Helvacı, Aliağa’ya 13 km, Menemen’e 15 km uzaklıkta olup İzmir–Çanakkale Karayolu’na 2,5 km mesafededir.

Mart 2008 tarihinde Büyükşehir Yasası kapsamında Helvacı Belediyesi’nin tüzel kişiliği sona erdirilmiş ve mahalle statüsüne dönüştürülmüştür.

Yeni Şakran

Kuruluşunda Bergama’ya bağlı olan Yeni Şakran, 1982’de Aliağa’nın ilçe olmasının ardından Aliağa’ya bağlanmıştır. 1983 yılında belediye statüsü kazanmış, ancak 2008’de Büyükşehir düzenlemesi kapsamında belde belediyesi sona ermiş ve mahalle statüsü almıştır.

Aliağa’nın 13 km kuzeyinde, İzmir–Çanakkale Karayolu üzerinde yer alan Yeni Şakran’ın yerleşim geçmişi 1949 yılına dayanır. 1948’de E-24 Devlet Karayolu’nun açılması ile bölgede tarım ve zeytincilik alanları arasında ilk ticari yapılaşma başlamıştır. Rumlardan kalan birkaç zeytinyağı fabrikası ve sınırlı sayıdaki konut dışında sürekli yerleşim yoktu.

1949 yılında Aşağı Şakran’dan Hasbi Şengül’ün karayolu üzerinde açtığı kahvehane, Yeni Şakran’ın ilk mekânını oluşturmuştur. 1955 yılına kadar başka yerleşim görülmezken, yerleşim 1955–1960 nüfus sayımında ilk kez resmi kayıtlara geçmiştir.